Algorand nedir sorusu, hız, güvenlik ve merkeziyetsizleşmeye ulaşımı çözmek amacıyla oluşturulmuş merkezi olmayan bir ağ olarak açıklanabilir. 2019 Haziran’ında bilgisayar bilimcisi ve MIT profesörü kimliği ile tanınan Silvio Micali’nce başlatılan Algorand, üzerine herkesin inşa edebileceği izinsiz ve açık kaynaklı bir blok zinciri ağı özelliği gösterir.
Algorand nedir sorusu açıklamasında, hızlı işlemlere ve kesinliğe hızlı bir şekilde ulaşımı olan bir ödeme ağı olarak tasarlandığı bilgisi ye alır. Bu özelliği ile saniyede 1000’den fazla işlem gerçekleştirir ve 5 saniyeden daha az bir süre içinde işlem kesinliğini sağlar.
Algorand nedir sorusunu ayrıntılı olarak başlıklar altında cevaplayalım…
Algorand Nedir? ALGO Para Birimi Nedir?
ALGO, blok zincirine ait olan kripto para birimidir. Blok zinciri, herkes için katılım olanağı veren, şeffaf ve sınırsız bir ekonomi oluşturmak amacı ile ortaya çıkması ile bilinir..
ALGO, herkesin kullanmasına olanak sağlayan bir dijital para olarak hizmet verir. ALGO, FIAT para birimi ile yan yana görülse de kağıt paranın özelliklerine sahiptir. ALGO ile e-ticaret yapmak veya perakende olarak mal ve hizmet alım satımı yapılabilir. ALGO bu işlemleri kredi veya banka kartlarından çok daha hızlı olarak yapması ile öne çıkar.
Staking’e yaslanan halka açık bir konumda akıllı kontrat blok zinciri yanıyla merkeziyetsiz uygulama geliştirme ve ölçeklenebilirözelliğe sahiptir. Ethereum’da arta kalan gaz ücretleri, merkeziyetsiz birçok uygulama geliştiricisini ve merkeziyetsiz finans alım ve satımı yapan bireyleri başka blok zinciri çözümlerini aramaya itmiştir. Yönelmelerde bu durumun da payı bulunmaktadır.
Geliştiricilere belirteç oluşturmak veya var olan belirteçlerin sistemine transfer edilmesini sağlamak amacı ile AlgorandStandard Asset (ASA) protokolü kullanımına imkan tanır. Örneğin; USDT ve USDC gibi sabit paralar, blok zinciri üzerinde ASA şeklinde bulunur ve Ethereum’a nazaran daha yüksek verimliliği ve ekonomik işlem ücretleri vardır.
Merkez bankaları, kripto paralarını saklamak için ağ araştırması yaparken önemli bir seçenek olarak öne çıkmıştır. Marshall Adaları CBDC’sinin muhafazası için tercih edilmiştir.
Algorand Avantajları
ALGO ile işlem halinde ALGO, alıcının cüzdanından eksilir ve sıfıra yakın bir işlem ücreti ile satıcının cüzdanına transfer olur. İşlemin kısa sürede gerçekleşmesi ve işlem ücretinin sıfıra yakın olması, ciddi bir avantajdır.
ALGO’da satın alma işlemi yapılırken kredi kartı kullanımı ile işlem yapıldığındaalışa ilave olarak %3 ile %7 arasında bir işlem ücreti ödeme durumu ortaya çıkar. Ücret, satıcıdan alınır ve satıcı da bunu satın alınan ürünün fiyatına ekler.
ALGO,işlem ücretleri konusunda ekonomik bir özellik taşır. ALGO, anlık işlem ilehavale ile para göndermeye de olanak tanır. ALGO, başka platformlarda daha uzun sürede yapılan işlemleri neredeyse 5 saniyeden daha az sürede gerçekleştirmesi ile dikkat çekiyor.
ALGO transfer işlemleri, blok zinciri içinde kayda geçer. Böylece ödeyen ile alıcıya doğrulama imkanı ortaya çıkar.ALGO’da birden çok kişiye gönderim özelliği ile de hızlı işlem söz konusudur.
ALGO’nundiğer önemli avantajı, dijital para olarak çok küçük miktarlara bölünebilme özelliğidir. Bu miktarlar, ödül, görev ödemesi şeklinde büyük miktarlar gibi aynı şekilde dağıtılabilme özelliğindedir. Bu özellik, geleneksel para kullanımındaki işlem ücretlerinde mümkün olmayan küçük ödeme oluşturma olanağı sağlar. Küçük ödemeler, para kazanma ve yeni hizmetler için yeni imkanlar sağlar.
ALGO, blok zincirinin benzersiz özelliklerinden faydalanır. Bu özelliklerden bahsedelim:
Hız
ALGO, 5 saniyeden daha kısa süre içinde cüzdana transfer sağlamaktadır.Hızlı gerçekleşen işlem ile beklemek ve sürekli kontrol etmek gibi bir durum ortadan kalkıyor.
Boyut
Blok zinciri milyarlarca kullanıcı düşünülerek tasarlanmıştır. Zincirde kullanıcı sayısının fazla oluşu fark etmeden yapılacak her ödeme 5 saniyeden daha kısa bir süre içindegerçekleşir.
Güvenilirlik
Algorand blok zinciri, çatallanmaya neden olmayacak bir altyapı ile kurulmuştur. Blok zincirinde çatallanma, zincirin birden çok zincire bölünmesi ile ortaya çıkan bir sorun olarak açıklanır. Çatallanma durumunda ödemenin gerçekleşmesiyle ilgili bir risk oluşuyor.
Platformunda çatallanma ihtimali yoktur ve bundan ötürü oluşabilecek herhangi bir risk ALGO hizmetleri ile önlenerek kullanıcılara güvenli bir ortam oluşturur.
Şeffaflık
Algorand blok zincirinin lansmanı içinde ALGO miktarı belirlenmiştir. 19 Haziran 2019’da gerçekleşen lansmanda10 bin ALGO üretilmiştir. Algorand blok zincirinde bulunan herkese açık olma özelliği ile sistemde kullanımda aln ALGO miktarını görebilmek imkanı da söz konusudur.
ALGO ödemelerde bütün kişisel bilgilerin güvenliğini sağlamak için en gelişmiş şifrelemeyi tercih eder.
Algorand Protokol Yapısı
Altyapısında işlem hızlarını artırmak amacı ile 2 katmanlı bir yapı tercih edilmiştir. Blok zincirinde yer alan blok ödüllerinin ALGO token bulunduranların hepsine dağıtımı durumu vardır. Ödül kazanmak için sadece blok üreticisi olmak şartı yoktur, bütün ALGO sahiplerinin ödül kazanması söz konusudur.
2 katmanı şöyle açıklanabilir: Akıllı kontratlar, varlık oluşturmak ve varlıklar arasında takaslar temel katman tarafından desteklenir. Algorand ağı üzerindeki bu katman içinde blok zinciri üzerinde yeni veya var olan belirteçlerin temsilini sağlayan ASA’lar oluşturabilirler. Bu durum, ERC-20 belirteçlerinin Ethereum ağı içindeki çalışması ile benzerlik gösterir.
Algorand’dakigüvenliğe bağlı basit akıllı sözleşmeler, Katman-1 Akıllı Kontratları olarak yürütülür. İkinci katmanı, karmaşıklığı daha fazla olan akıllı kontratlar ve merkeziyetsiz uygulamaların geliştirilmesi için meydana getirilmiştir. İşlemlerindeki verimliliği sağlayan Katman 1 ve Katman 2 arasındaki ağın sağlıklı bir şekilde organize olmasıdır. Zincirin dışında oluşan karmaşıklığı daha fazla olan akıllı kontratlarla basit işlemler ise daha büyük bir çıkmazla karşılaşmadan Katman 1’de daha hızlı olarak işlem görür.
Algorand Staking Mekanizması: PureProof of Stake
PureProof of Stake (PPoS) ismi verilen benzersiz bir hisse kanıtı varyasyonu kullanır. Bu hisse kanıtı, ağa katılmak ve ağın güvenliğini sağlamak amacı ile asgari stake sahip bir PoS mekanizma özelliğinesahiptir.
Ağa katılım için sadece 1 ALGO tokene gerek vardır. Ethereum 2.0 isebu katılım için 32 ether (ETH) hissesi ister. Bu durumdan ötürü ağ katılımcıları, ağda önemli bir değere sahip olmadıklarında en uygun şekilde davranmayı geri plana alacaklarından düşük bir stake ihtiyacı, ağ güvenliğine olumsuz yansıyabilir.
PPoS’da Blok Üretimi
Proof of Stake ağlarında, bir blok üzerinde bulunan işlem verilerinin doğrulanması amacı ile düğümler rastgele bir yöntem ile seçilir. PPoSmekanizması, önerme ve oylama olmak üzere 2 aşamalı bir blok üretim sürecini tercih eder.
Ağ üzerinde yer alan bir üye, ALGO stake ederek ve katılım düğümü üzerinde geçen bir anahtar meydana getirerek teklif vermekle oylamaya katılma imkanına sahiptir. Teklif sürecinde var olan bloğun önerilmesi ile bir blok lideri seçilir. Buradaki seçim, doğrulanabilir işlevi aracılığı ile yapılır. Düğümlerdeki rastgele seçimi sağlayan ve paylarına göre ağırlık veren kanıtlanabilir bir mekanizma bulunur.
Blok lideri, özel katılım anahtarı ile gizlilik içinde atanır. Bu yöntem ile ek ağ güvenliği sağlanır.Blok liderlerinin, dışarıdan kolay tespit edilememesi, onlara dışarıdan gelebilecek tehlikeleri en aza indirir.
Blok önerisi sonrasında blok içinde çift ve aşırı harcama veya başka sorunların oluşmasını engelleyen bir komitenin oylama süreci vardır. Bu oylama sürecinde sorun çıkmadığında blok, blok zincirine eklenir.Bloğa karşı bir saldırı durumu söz konusu olduğunda ağ, kurtarma moduna girerek yeni bir blok lideri seçilir. Kesme işlemini kullanma durumu söz konusu değildir. Kesme işlemi, kötü bir blok önerilmesinde düğümün, bahiste bulunan miktarı azaltamaması manasına gelir. Bunun tersine ağ kurtarma moduna geçerek işlemlerini sürdürür.
