Yazımızda Bitcoin blok boyut sınırı ve bu konu üzerindeki girişimleri üzerine açıklamalarda bulunmaya çalışacağız. Teknik bir konu olduğu için kavram karmaşasına kapılmadan açık bir izah benimsemeye gayret edeceğiz.

Bitcoin Blok Boyutu ve Sınır Kavramı

Bitcoin blok kavramı, Bitcoin ağı üzerinde yapılan en son işlemlere ait verilerin kalıcı şekilde kaydedildiği bir dosyadan oluşmaktadır. Blokları, bir defterin sayfası olarak düşünebiliriz. Bloklar birlikte Bitcoin ağını destekleyen merkeziyetsiz bir defter ortaya çıkarmak amacıyla zincirlenir.

Toplu Bitcoin blok işlemleri, Bitcoin blok zincirine yeni bloklar şeklinde ilave edilmeden önce madencilerin onayından geçer. Bir blok boyutu, ayrı ayrı bloklarla doğrulanabilecek işlem sayısı için bir sınır meydana getirir. Bundan ötürü daha büyük blokların daha büyük hesaplama gücüne ihtiyacı olur ve madencilik işlemi daha fazla zaman alabilir. Sınırı geçen blokların ağ tarafından reddedilme durumu söz konusudur.

Bitcoin Blokları Ortaya Çıkıyor

Bitcoin’in yeni yeni ortaya çıkmaya başladığı dönemde bloklar, her biri 36 megabaytlık işlem verisi taşıma sınırına tabi tutulmuştu. Ancak, hem ağda tıkanma sorununa neden olan işleme dayalı spam tehdidini hem de dağıtılmış hizmet reddi saldırı tehdit ihtimalini ortadan kaldırmak için blok boyutu 14 Temmuz 2010 tarihi itibariyle 1 MB’a düşürülmüştür.

İdeal durumda bir blok büyüklüğü ile ilgili genel bir uzlaşı söz konusu olamamıştır. Bitcoin geliştiricileri, ağın barındırdığı işlemlere, 1 MB sınırında bir artışın olumlu olduğunu savunup gelecekte kullanılabilir blok alanını geçebileceğinin sinyalini vermiştir. 1 MB’lık blok sınırının uygulanması durumundan beri Bitcoin ağı tarafından saniye başına yapılan işlem sayısı büyük ölçüde 2 ila 7 arasında bırakılmıştır.

Blok Boyutu Neden Önemli?

Bitcoin blok boyutunun büyüklüğüyle Bitcoin ağının saniyede yapabildiği işlem sayısında bir sınırlama ortaya çıkar ve bu nedenle ağın ölçeklendirme yeteneğinin engellendiğine dair düşünceler ortaya çıkabilir. Blokların dolması durumunda ağda bir tıkanma meydana gelir ve işlem ücretlerinin arttığı gözlemlenir.

2013 yılının başında ortalama Bitcoin blok sınırı yaklaşık 125 kilobayt olarak görünüyordu. 2015 yılı mayıs ayı itibariyleyse artan yatırım ve kullanım sonucunda blok boyutunda %240’lık bir artış ortaya çıktı. Böylece Bitcoin blok sınırı 125 KB’den 425 KB’a yükseldi. Bununla birlikte kripto ticaret aracı sağlayıcısı olarak bilinen TradeBlock blokların günde en az 4 kez 1 MB sınırına ulaştığı bilgisini paylaştı.

Blok İşleyişinin Neden Olduğu Endişe

2015 senesine kadar işlem verilerinin sınırına yakın şekilde bloklarda artışın olması sonucunda, kayıtların işlenmesinde ciddi düzeyde bir yavaşlama ve ücretlerde artış endişe ve tedirginliği ortaya çıktı.

İşlemler sonucunda artış gösteren ücret ve gecikmelerin Bitcoin’i destekleyen ana kuruluşlar açısından zarara neden olduğu tespit edilmiştir. Ağ tıkanıklığının ve transfer ücretlerindeki artışın Bitcoin’i bir değişim aracı olarak gereksiz bırakacağı endişesi de burada kendini belli etmeye başladı.

Bitcoin blok boyutu endişeler ışığında TradeBlock başka şekilde kabul edilebilecek işlemlerin, ağ üzerindeki kapasite sorunlarından ötürü yılın başından beri %3 oranında gecikmeli onaylar aldığı tahmininde bulunmuştu.

Blok Boyutu Neden Artırılmalı?

Bitcoin blok boyutu, ücretlerde indirime gitmek, saniyede daha çok işlem yapacak seviyeye ulaşmak ve ana ödeme sistemleriyle rekabet edebilmek için ölçeklendirilmesine imkan sağlamak adına bir blok artışının zorunlu olduğunu savunan birçok teklifle karşılaştı.

4 Mayıs 2015 tarihinde Gavin Andresen, Azami blok sınırının neden acil duruma getirilmesinin gerektiği, anlamı taşıyan bir makale yayımladı. Andresen’in makalesinde Bitcoin bloğunun ortalama %30-40 olmasına karşın, Bitcoin blok sınırı tartışmalarında öne çıkan ağırlık ortalamalarını daha da artırdığı dikkat çekti.

Bitcoin blok boyutu makalelerine göre bekleme halindeki işlem sayısı yeterince artış gösterdiğinde meşgul bir ağla karşılaşılacaktır. Ancak buna ihtimal verilmediği durumlar da söz konusudur. Böyle bir durum olacağına insanların, Bitcoin’i bırakma eğilimi göstermelerinin daha ağır bastığı söylenebilir. Çünkü işlem onayının gittikçe güvenilmez bir hale gelmesi durumu ortaya çıkıyor.

Bitcoin XT Alternatifi

Andresen, toplulukta Bitcoin blok boyut sınırı konusunda bir artışın oluşmasıyla ilgili bir fikir birliği oluşmaması halinde çalışmaların, Bitcoin XT’ye kaydırılması gerektiği önerisinde bulundu.

Bitcoin XT’nin 0.10 sürümü 2014 senesi aralık ayı itibariyle Bitcoin Core geliştiricisi ve 1 MB blok boyut sınırını eleştirmesiyle bilinen Mike Hearn tarafından tanıtıldı.

Andresen 4 Haziran 2015 tarihi itibariyle madencilerin ve node sahibi olanların, madencilerin yüksek işlem ücretlerindeki artışın ne boyutta olması gerektiğini bilmelerini savunarak blokların boyut sınırı konusunda özerk olarak karar vermelerine vurguda bulundu.

12 Haziran 2015 tarihinde Çin’in madencilik havuzları F2pool, BTCChina, Antpool, Huobi ve BW tarafından imzalanmasıyla bilinen 8 MB’lık giriş bloğunu isteyen bir açıklamayla daha büyük bloklar için uluslararası bir ihtiyacın oluştuğu ortaya çıkmıştır.

Sonrasında Andresen 22 Haziran 2015 tarihinde sabit 1 megabaytlık azami blok sınırının, zamanla öngörülebilir olarak büyüyen azami büyüklükle değiştirilmesini öneren Bitcoin İyileştirme Önerisi (BIP) 101’i yayınladı.