Ethereum Layer 1 ve Layer 2 olarak olmak üzere iki farklı türe sahip olan bu uygulama, kullanımdaki en popüler kripto para birimlerinden Ethereum’un iyileştirilmesi konusunda önemli bir etkendir.
Ethereum, kripto para piyasalarında en büyük piyasa değerine sahip 2’nci kripto para olarak bilinir. 2020 Mayıs döneminden itibaren Ethereum’da merkezsiz toplam uygulama sayısı 2855 civarında olmasına rağmen çeşitli uygulamaların geliştirilmesi de sağlanabilir. Ayrıca ağda yaşanan gelişmeler ve kullanıcı sayesinde yaşanan büyük artış birtakım sınırlamalara neden olurken, Ethereum Layer bu aşamada devreye girer.
Ethereum Layer Grupları Nelerdir?
Ethereum Layer uygulamaları 2 farklı grup altında incelenir. 1 ve 2 olmak üzere iki farklı uygulamadan oluşan Ethereum Layer grupları, farklı özelliklere sahiptir.
Ethereum Layer 1, temel grup mimarisinde kullanılan bir tabir olarak bilinir. Bu alanda yapılan değişiklikler olarak tanımlayabilmenin mümkün olduğu Layer 1, ağ üzerinde çeşitli faydalar sağlayabilir. Bu durumu bir örnekle açıklayacak olursak; Ethereum bloğunun ölçüsünü, her bir blok için doğrulaması yapılan işlem miktarını çoğaltarak son derece basit bir şekilde ölçeklendirilebilmek mümkündür. Fakat bu durum madenciliği oldukça maliyetli bir hale sokarken, Ethereum ağı sadece en başarılı ağa sahip olan zengin madenciler açısından merkezileştirilebilir.
Ethereum Layer 2 Çözümleri Nelerdir?
Ethereum Layer grupları arasında en sık kullanılan uygulama Layer 2’dir. Layer 2 çözümleri genellikle ağ üzerine inşa edilir. Dolayısıyla Layer 1 üzerinde herhangi bir değişikliğe gerek görülmez. Layer 2 çözümlerinde Layer 1’in fikir oluşum mekanizmasının güvenliği önemli bir fayda sağlar. Fakat işlemlerin büyük ölçüde hızlanmasına katkı sağlanabilir. Örneğin; Ethereum Layer gruplarından Layer 1’de saniyede 15 işlem yapabilmek mümkün olurken, Layer 2De bu sayı 4 bine kadar çıkabilir. Layer 1 Ethereum ağı için ölçeklenebilirlik düzeyini ilerleyen süreçlerde yükseltmeyi hedefliyor.
Ethereum Layer 2 çözümlerini listeleyecek olursak;
- Çokgen
- Arbitrum
- Parastat
- İyimserlik
- Xdaı Zinciri olarak sıralayabiliriz.
Çokgen
Çokgen, Türkçe karşılığı Ethereum katman 2 olan Layer ikinin çözümlerinden biridir. Ethereum tabanlı blockchain ağlarını iyileştiren ve birbirleriyle bağlantılı olmasını sağlayan bir platformdur. Optimize edilen tüm Ethereum örneklerinin geliştirilebilmesi açısından gerekli görülen bütün kritik araç ve bileşenlere sahiptir. Örnekler genellikle Ethereum’un güvenlik ve geliştiricilerin esnekliği gibi konularda önemli bir kolaylık sağlar.
Çokgen ağı, kripto pazarının büyümesinde yaşanan gerilemeye bağlı olmadan genişlemeye devam ediyor. Ayrıca Polygon, Umbrella Network, Graphlink, Kambria Open Innovation ve Mogul Productions gibi pek çok kritik isimle çalışmalar yürütüyor.
Arbitrum
Layer 2 çözümlerinden bir diğeri olarak karşımıza çıkan Arbitrum, doğrulayıcı, derleyici ve EthBridge olmak üzere 3 ana bileşenden meydana gelir. Derleyici, farklı Solidity akıllı sözleşmelerinin Keyfi Sanal Makine ya da AVM üzerinde çalışmasına olanak sağlayan bir dosya şeklinde düzenlenmesine yardımcı olur. Doğrulayıcı, AVM’nin durumunu gözlemleme ve zincir dışında yürütülen çalışmaların birçoğundan sorumludur. EthBridge ise Ethereum temel ağında dağıtılan bir DeFi uygulamasıdır. Bu uygulama Ethereum temel ağ ve Arbitrum arasında köprü görevini üstlenir.
Parastat
En iyi Ethereum Layer 2 çözümleri arasında yer alan Parastat, Polkadot ağından aldığı destekle Ethereum Sanal Makinesi’ne en uygun alternatif sunabilir. Diğer yandan Ethereum üzerine inşa edilen merkezsiz uygulamalarla tam anlamıyla uyumlu hale gelmesi için Ethereum Sanal Makinesi’ndeki paletlere yönelik destek verebilir.
İyimserlik
İşlemler satın alınabilir durumda olduğunda iyileştirmeler sunan en başarılı çözüm yöntemlerinden biri de İyimserlik’tir. Ethereum kullanıcıları için işlem hızında ciddi bir iyileştirme de sağlayabilen İyimserlik, kendisi üzerinde çalışan Solidity akıllı sözleşmelerinin geliştiriciler tarafından kolaylıkla oluşturulmasına olanak sağlar. Diğer yandan Optimism, cüzdan ve UI’ler gibi çeşitli zincir harici kodların kendi bünyesindeki Layer 2 çözümleriyle etkileşimine de onay verir.
xDAI Zinciri
xDAI zinciri, en başarılı Katman 2 çözümlerinden bir diğeridir. xDAI zinciri temelde işlemleri en az maliyetle ve hızlı gerçekleştirebilme konusunda kullanıcıları destekleyen bir zincirdir. Ethereum kaynaklı yan zincir olarak da ifade edilen çözümde, kullanıcıların yerel xDAI zincirini doğrulaması adına ağ üzerine yerleştirmelerine olanak sağlayabilmek için Hisse Kanatı (PoS) konsensüs kullanır. xDAI’nın sabit bir para olması da en önemli özelliği olarak dikkat çeker.
Günümüzün en başarılı Ethereum Layer 2 çözümleri, Ethereum ağında hem yüksek maliyetli işlemleri hem de ölçeklenebilirlik durumu için geliştirildi. Üstelik ölçeklenebilirlik durumu, bir blockchain ağının popülerleşmesini sağlamak adına umut verici bir ihtiyaçtır. Ayrıca daha az maliyetli işlem gerçekleştirebilme sayesinde Ethereum kullanımını çok daha yaygın bir hale getirebilmek mümkündür. Gemel olarak Layer 2 çözümleri, zincir dışındaki hesaplamaları kapsayacak şekilde Ethereum ağındaki yükü hafifletmek için en uygun çözümdür.
Ethereum Layer 2 Çözümlerine Ne Kadar İhtiyaç Var?
Ethereum’da kullanıcı sayısının ve uygulamaların artması, ağdaki yükün de artışına neden olur. Ethereum ağının kapasitesi belli bir oranda olduğundan, bu ağa işlem eklemek için rekabet eden kullanıcılar nedeniyle Ethereum’u kullanmanın maliyeti ciddi ölçüde artar. Bu gibi durumlarda Ethereum Layer 2 çözümleri ağ performansına yönelik problemleri ele alabilmek adına hayati bir önem taşır. Dolayısıyla Ethereum ağı için Layer 2 çözümlerinin önemi de son derce büyüktür.