Liquid nedir sorusunu ayrıntılı olarak cevaplamaya çalışalım… Hisse alım satımı yapan kurum ve borsalar arasında işlemlerin hızlı yapılmasını sağlayan özel bir Blockchain olarak öne çıkıyor. Bitcoin üzerine kurulan bir tabaka özelliği yerine Bitcoin’e bağlı olan bir yan-zincir görevinde.
Liquid nedir konusunu hem bu yan zincir kavramı hem de diğer ayrıntıları ile yazımız içinde incelemeye çalışalım…
Liquid Nedir?
L-BTC ismi verilen bir paradan bahsetmemiz gerekiyor. Oluşturduğu özel bir Blockchaine ilişik durumda olan bir para bu. L-BTC, Bitcoin ile aynı değere sahip bulunuyor. Bir L-BTC üretilmesi için aynı oranda bir Bitcoin karşılığının bulunması gerekir. Yatırımcılar, Bitcoin sahibi olurken L-BTC avantajlarından da yararlanma imkanına sahip oluyorlar.
Bitcoin açık bir network özelliğinde bulunması sebebi ile kullanıcılar ve madenciler istekleri doğrultusunda giriş ve çıkış yapabiliyorlar. Network’de ise Bitcoin’de yer alan madenciler bulunmuyor. 15 kadar borsa ve kurumsal aracılar Liquid içinde yer alıyor. Yapılan işlemler madenciler tarafından onaylanmıyor, onay işlemi, bahsettiğimiz bu 15 kadar borsa ve kurumsal aracılarca yerine getiriliyor.
Bitcoin platformunda madencilerin çoğunluğu tarafından işlemin onay alması durumu söz konusuyken Liquid’de 3’te 2 çoğunluk yeterli oluyor. 15 borsa ve kurumsal aracı üzerinden hesap ettiğimizde 11’inin onayı işlem için yetecektir.
Yatırımcılar L-BTC ile isteklerine göre işlem yapabilme imkanına sahip bulunuyor. L-BTC satım işlemi için ise borsaların kullanılması gereği söz konusu. Kullanıcı, bir borsa üzerinden L-BTC aldığında bu L-BTC, özel bir Bitcoin’e bağlanıyor ve satma işleminde özel Bitcoin üzerinden değerlendiriliyor. Bu şekilde herhangi bir sahtekarlık girişimi de engellenmiş oluyor.
Avantajları Nedir?
Kripto paranın bir borsada tutulmasının riskli olduğu biliniyor. Kripto borsalarında güvenlik hassasiyeti bulunsa da saldırı ve farklı tehditlerin ortaya çıkması söz konusu olabilmektedir.
Tehdit ve saldırı ihtimallerinden ötürü yatırımcılar büyük bir miktarı kripto borsalarda tutmak isteyebiliyorlar. Böyle bir tercih ile işlem yapılması ise çok zaman alabiliyor.
Kripto varlığın bulunduğu cüzdandan parayı borsaya aktarmak Bitcoin ile en az 10 dakika alabiliyor. Hatta borsanın işlemi gerçekleştirme süresi toplamı daha fazla zaman gerektirebiliyor. Çok işlem yapmaya çalışan bir yatırımcı için bu pek de istenecek bir durum değildir.
Bu sorunlar ortadan kaldırılıyor. Para, L-BTC ortamında tutulduğunda borsaya 1 dakika gibi kısa süre içinde gönderme imkanı elde edilebilir ve hemen alım satım işlemi gerçekleştirilebilir. Sonraki aşamada L-BTC’ler isteğe bağlı olarak cüzdana çekilebilir veya Bitcoin’e çevrilebilir.
Dezavantajları Nedir?
Eleştiriler ya da kuşkulu bakışlar da yok değil. Bitcoin’in bağımsız yapısına kıyas ile Network gibi bir yapının özel network olarak öne çıkmasını olumsuz olarak görüyorlar.
İşlem onaylarında madencilerin yerine belirlenen 15 kurumun etkili bulunması da bir diğer kuşku çeken Liquid özelliği. Platformunu oluşturanlar da bu riski kabul ediyorlar ancak kıyas yaparken Bitcoin’in bir borsada tutulması ile 15 farklı borsa üzerinde tutulmasının farklı olduğunu açıklıyorlar. Sadece bir borsanın riskini yüklenmek yerine riskin 15 farklı borsaya dağıtıldığı savunmasında bulunuyorlar.
Açıklaması, kullanıcılar için bir çeşit yüreklere su serpse de Bitcoin’in özgür yapısı ile bu 15’li onay kurumu arasında bir paralellik kurmak kolay görünmüyor.
Liquid Ağı Tehlikeye Girerse Bitcoin’e Ne Olur?
Ağ belirli bir süre çalışmadığında ağ içinde tutulan Bitcoin’e ulaşabilmek amacı ile acil durum anahtarları oluşturulmuştur. Bu anahtarları başvurmadan ağın tekrar çalışması için girişimlerde bulunulacak. Sonuç alınmadığı takdirde acil durum anahtarları, ağı içinde tutulan Bitcoin’in, son sahiplerine aktarılmasını sağlamaya yarayacak. Böylece Bitcoin’lerin, sahibince belirlenmiş kurallara göre diğer platforma veya bu blockchainle uyumlu bir blockzincire transfer işlemi gerçekleşecek.
Kim Kullanabilir?
Kripto para alım satım platformları, finans kuruluşları, yüksek tutarlı işlemi olan kullanıcılar ve OTC birimlerinin kullanımı için düşünülerek tasarlanmıştır. Düşük tutarlı işlem yapanlar ve son kullanıcılar ise Liquid cüzdanları ve üye olan platformlar üzerinden kullanabiliyor.
Kim Yönetir?
Platforma üye olanlar tarafından yönetilmesi ile bilinir. Blockstream, Liquid ağı üstünde bir kontrol sahibi değildir ve yalnızca ağ içinde yer alan üyelere teknoloji sağlayıcısı hizmeti verir.
Blockstream, Liquid ağından ayrıldığında veya üyeleri Blockstream’den hizmet almak istemediğinde bağımsız bir durumda çalışmasını sürdürür.
Yorum
Kullanıcılara kolaylık sağlaması ile öne çıkan bir yapı. Yapı içindeki özellikler dikkate alındığında riskler de söz konusu. Ancak bu risklerin çok büyük tehlike oluşturduğu söylenemez.
Bitcoin kullanıcılarının beklentilerinde farklılık görülüyor. İşlemlerde hızlılık arayanların yanında gizlilik ve güvenilirlik nedeni ile de Bitcoin’i tercih ediyorlar.
İşlem yaparken hızlı sonuç almak ve bu işlemlere yüksek komisyon ödemek istemeyenler için öne çıkan bir platform özelliği taşıyor. Liquid’in, Bitcoin’in kurumsal yatırımcılarca daha çok kullanılmasını sağlaması düşünülüyor. Bunun ile birlikte piyasadaki likiditenin artmasını da destekleyeceği ihtimali söz konusu.
Liquid, Bitcoin’in daha geniş kitleler tarafından kullanılıp pratik bir şekilde çalışmasında destekçi bir araç konumunda yer alıyor. Bu amaçta başarıyı yakalayacak mı sorusu ise kullanımının yaygınlaşması ile cevap bulacak.
