Son zamanlarda oldukça popüler hale gelen metaverse dünyası, pek çok farklı alanda da kullanılmaya başlandı. Gerçek dünyanın sanal ortama aktarıldığı ayrı bir dünya olarak ifade edebilmenin mümkün olduğu metaverse, başka bir deyişle meta evren, bilim kurgu vizyonuna sahip, sanal dünyada etkileşim kurma imkânı sunan bir dijital dünyadır. Her geçen gün yaygın bir hal alan bu teknoloji yetişkinlerin olduğu kadar çocukların da dikkatini çekiyor. Peki, metaverse çocukların hayatını nasıl etkileyebilir?

Metaverse Dünyası Nedir?

Metaverse’ün çocuklar üzerindeki etkilerinden bahsetmeden önce metaverse’in ne anlama geldiğinden kısaca bahsetmemiz gerekir.

Metaverse dünyasını insanların pek çok farklı görevi yerine getirebileceği dijital bir dünya olarak ifade edebilmek mümkündür. Bu terim ilk olarak 1992 yılında bilim kurgu yazarı Neal Stephenson aracılığıyla ortaya atılmış olan bir terimdir. Yazarın iz bırakan romanı Snow Crash’te internet aracılığıyla bağlantı kurulan ve interneti olan her bilgisayar ya da akıllı cihazdan erişim sağlanabilen sanal bir gerçeklik ortamını anlatmak üzere kullanılmıştır.

Günümüz teknolojisinde adını sıklıkla duyduğumuz metaverse terimi de 1992 yılındaki metaverse’ten farklı değil. Son derece gelişmiş bir teknoloji olan bu dijital dünyada gayrimenkul ticaretin yapabilmek, oyun oynayabilmek, alışveriş yapabilmek, çalışabilmek ve hatta yeni inşalarla tanışabilmek mümkündür.

Metaverse dünyası çocuklar açısından da yeni deneyimler kazanmak, sosyalleşmek, yeni beceriler kazanmak ya da ilgi alanlarını keşfetmek gibi konularda eşsiz bir fırsattır. Mesela günümüzde birçok çocuğun sıklıkla oynadığı Minecraft, çocukların farklı kültürleri keşfetmesi için öğrenme ortamlarında uzun zamandır kullanılan bir oyundur.

Çocukların gerek oyun oynarken gerekse ders çalışırken hayatlarının pek çok farklı noktasında metaverse’ten faydalanabilmesi mümkündür. Fakat meta evren her ne kadar çocukların hayatında faydalı bir teknoloji olsa da siber zorbalık, uygunsuz içerik ya da bu gibi çeşitli dezavantajlarının olduğunu da unutmamak gerekir.

Metaverse Çocuklar için Ne Anlam İfade Eder?

Konuyla alakalı olarak gerçekleştirilen ilk araştırmalar, metaverse dünyasının çocuklar üzerinde çok da olumlu etkiler oluşturmadığına işaret ediyor. Sosyal medya hakkında depresyon gibi çeşitli ruhsal sorunlara işaret eden birçok uzman, metaverse konusunda da aynı fikri savunuyor. Fakat bu sorunun metaverse teknolojisiyle alakalı bir sorun olmadığını da belirtmekte fayda var.

Belirtildiği üzere metaverse, çağımızın dijital öncelikli kültüründe eğitim ve öğretim açısından önemli avantajlar sağlayabilir. Güney Kaliforniya Üniversitesi tarafından empati kurma oyunlarıyla alakalı olarak yapılan araştırmaya göre sanal gerçeklik ve oyunlar doğru bir stratejiyle kullanıldığı takdirde zihinsel gelişim açısından ciddi faydalar sunuyor.

Metaverse’e karşı sergilenen olumsuz tutumun nedeni ne yazık ki sosyal medya üzerinden genç neslin güvensizliğinden beslenen şirketlerle metaverse gelişiminde yer alan öncü şirketlerin aynı olmasıdır. Bu durumda duyulan kaygı, meta evrenin sosyal medya üzerinden yarattığı problemleri, özellikle de çocuk ve gençlerin ruh sağlığının kötüleşebileceğiyle alakalıdır. Mesela sanal ortamın hemen her yaştan bireyi yalnızlığa itebilmesi mümkündür

Metaverse Dünyasının Çocuklar İçin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Metaverse dünyasının çocukların hayatındaki etkileri son derece önemli bir konudur. Ebeveynlerin ve eğitimcilerin bu alanda en çok merak ettiği konulardan biri de avantajları ve dezavantajlarıdır.

Avantajları

Metaverse’ün çocuklar için en önemli avantajı eğitim alanındadır.

• Metaverse teknolojisi sayesinde çocuklar pek çok soyut kavramı ilgilerini çekecek şekilde öğrenme şansına sahiptir.
• Metaverse dünyası, çocukların içerisinde bulundukları dünyayı ve işlerin nasıl yürüdüğünü en iyi şekilde anlamasına yardımcı olabilecek gerçek ve uygulamalı bir deneyim sunabilir.
• Meta evren çocukların sosyal beceriler kazanmasına büyük ölçüde katkı sağlayabilir.
• Diğer yandan çocukların yaratıcılık becerilerinin ve sosyal zekasının gelişmesine de fayda sağlayabilir.

Dezavantajları

Metaverse, avantajları olduğu kadar dezavantajlara da sahip olan bir dünyadır. Özellikle de siber zorbalık, uygunsuz içerikler ve mahremiyet eksikliği gibi konular metaverse’ün dezavantajları arasında yer alır.

• Sosyal medyada olduğu üzere meta evrende de çocuklar anonim hesaplar tarafından hedef alınarak taciz edilebilir, siber zorbalığa maruz kalabilir ya da şiddet, cinsel içerik gibi çeşitli uygunsuz içeriklerle karşılaşabilir.
• Bazı uzmanlar metaverse’ün çocuklar üzerinde bağımlılık yapabileceğini düşünüyor. Son derece ilgi çekici olan bu renkli ve dijital dünya olduğundan çocukların zamanlarını yönetebilmesi pek de mümkün olmayabilir.
• Gizlilik konusu da çocukların metaverse kullanımında bir dezavantaj olarak değerlendirilebilir. Genellikle bu gibi risklerin farkında olmayan çocuklar ev adresi, telefon numarası gibi son derece önemli olan kişisel bilgileri paylaşabilir.
• Fizyolojik risk faktörlerine ek olarak fiziksel riskleri de dikkate almak hayati bir önem taşır. Metaverse’te sıklıkla kullanılan VR gözlük ya da kulaklıkları zaman zaman baş dönmesi, mide bulantısı gibi çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Metaverse Dünyasında Çocukları ve Gençleri Korumanın Yolları

Çocukları ve gençleri bu gibi sanal dünyalarda korumak önemli bir sorumluluktur. Dolayısıyla ebeveynlere de önemli görev ve sorumluluklar düşecektir.

Pek çok şeyde olduğu gibi metaverse dünyasının da avantajları ve dezavantajları bulunduğundan ebeveynlerin risklerin farkında olup çocuklarını koruması son derece önemlidir. Bu gibi durumlarda yapılması gereken ilk şey, çocuğun çevrimiçi hareketlerini takip etmek olacaktır. Bu sayede zararlı içeriklere erişimini kısıtlayabilmek mümkün olacaktır.

Çocukların metaverse kullanımı için belirli kurallar ve kısıtlamalar getirilmeli, bu yönergeleri takip edebilme ihtimalini artırabilmek için kurallar güçlendirilmelidir. Bu durum yalnızca çocuklar için değil gençler ve yetişkinlerin metaverse kullanımına da fayda sağlayacaktır.

Tüm bunların dışında bu gibi teknolojilerin çocuğun hayatının bir parçası olduğunu unutmamak gerekir. Çocukları gerçek ve dijital dünya arasındaki dengeyi kurmaya teşvik etmek önemlidir. Ayrıca çocukların metaverse dışında gerçek dünyayla da etkileşim kurmasını sağlamak, dışarı çıkıp insanlarla yüz yüze iletişim kurmasına imkan sağlamak faydalı olacaktır.