NFT türevleri, son zamanlarda popüler hale gelen NFT projelerinin benzeri olarak geliştirilen NFT koleksiyonları olarak ifade edilir. Uzun vadede herhangi bir değer ya da topluluk oluşturmak amacı olmadan hazırlanan bu koleksiyonlar, daha çok nakit akışı gibi bir amaca sahiptir. Fakat NFT türevlerinde tek amaç bu değildir.
NFT pazar yerlerinde geziyorsanız, yüksek ihtimalle popüler projelere benzeyen bazı koleksiyonlarla karşılaşmışsınız. NFT türevleri olarak nitelendirilen bu koleksiyonlar, herhangi bir yeni unsur olmadan çoğunlukla mevcut projelerin özelliklerini taşır.
NFT türevleri hakkında bilinmesi gereken pek çok unsur bulunurken, Bitcoin Ajandası olarak bu içeriğimizde söz konusu unsurlardan bahsettik.
NFT Türevleri Nedir?
Bu piyasaya yeni giriş yapmış olanlar için NFT’ler, bir blok zincirinde yer alan ve herhangi bir benzeri olmayan dijital varlıkları temsil eden kriptografik belirteçler olarak tanımlanır. Her bir NFT ya tümüyle dijital olan ya da gayrimenkul, giyim gibi gerçek dünyada karşılığı olan bir ögenin token haline getirilmiş versiyonunu temsil eden varlıklardır. Bununla beraber her jeton, kendisini diğer belirteçlerden farklı kılan benzersiz meta verilere ve tanımlayıcılara sahiptir. Bu özellik, NFT’lerin değiştirilmesini ya da taklit edilmesini tam anlamıyla imkânsız kılar. Şimdilerde NFT’ler açısından en yaygın kullanım örnekleri, dijital sanat türünden koleksiyon içerikleridir.
Diğer yandan NFT türevleriyse, pazar yerlerinde popüler olan NFT projelerinden nitelik ve stil alan NFT koleksiyonları olarak tanımlanır. Orijinal NFT projesiyle ciddi bir benzerlik göstermesinin yanı sıra türevlerde isim benzerliği de bulunur.
CyrptoPunks, Bored Ape Yatch Club gibi popüler NFT projeleri, pek çok farklı türevin ilham aldığı projeler olarak örneklendirilebilir. Hatta bazı NFT türev projeleri, eş zamanlı olarak iki farklı projenin unsurlarından faydalanır. Bu durumu bir örnekle izah etmemiz gerekirse; Society of Derivate Apes (SODA) hem BAYC hem de Doodles’in özelliklerini bir araya toplayan bir NFT türev projesidir.
NFT türevlerinin birçoğu, ilham aldıkları projelerden herhangi bir yetki almadan aynı zamanda halihazırdaki projeden öğeler alır. Orijinal projenin yayımlamış olduğu resmi bir ortaklık bildirimi olmadığı sürece türev bir NFT projesinin resmi olmadığını kabul edebilirsiniz.
Bununla beraber popüler bir NFT projesinin geliştirici ekibi, projenin yan ürünü olarak bir sonraki düşüşü yayımlayabilir. Bu gibi NFT koleksiyonları çoğunlukla resmi türev proje olarak ifade edilir. Örnek olarak; Mutant Ape Yatch Club ve Bored Ape Kennel Club özel topluluk erişimi ile benzersiz üyelik avantajları gibi NFT yardımcı programlarıyla gelen BAYC geliştirici ekibinin yayımladığı resmi bir NFT türev projeleridir.
İnsanlar Neden NFT Türevleri Oluşturmakla İlgilenir?
NFT türevlerinin bu denli popülarite kazanması, küresel anlamda NFT’lerin benimsenmesindeki artışla bağlantılıdır. Türev projeler, NFT topluluğunda karışık eleştiri alma eğilimine sahiptir. Bazı NFT meraklıları bu koleksiyonları, orijinal NFT projelerini taklit eden bir proje olarak görürken, bazılarıysa onları ilham aldıkları orijinal koleksiyonlara bir saygı duruşu olarak kabul ediyor.
Diğer yandan bir dijital varlık yaratıcısının türev proje oluşturmaya karar vermesinde pek çok farklı sebep olabilir. Resmi olmayan bir türev NFT projesi, bağlı bir türev ve bir projenin geliştirici ekibinin bıraktığı bir yan ürün arasında da çeşitli farklılıklar olabilir.
NFT Türev Projelerinin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?
NFT’lerin popülarite kazanması ve piyasa değerinin artmasıyla beraber bazı yaratıcılar, popüler projenin avantajlarından faydalanabilmek adına NFT türevleri oluşturur. Bu gibi türev projelerin birçoğu rug-pull dolandırıcılığının özelliklerini taşır.
NFT türevlerinin en önemli amacı, olabildiğince çok NFT satışı gerçekleştirmektir. Bu projelerin arkasındaki kişi ya da grup, koleksiyonlarıyla alakalı olarak sosyal medya üzerinden heyecanlandırıcı içerikler paylaşabilir, heyecan verici yol haritasından bahsedebilir ve çeşitli avantajlardan söz ederek projeyi cazip hale getirebilir. Üstelik bunları, gerçekleştirme niyeti olmadan paylaşabilir. Maalesef birçok yatırımcı, bu gibi PR çalışmalarının aldatıcı olduğunu mağdur olduktan sonra fark eder.
Bir rug-pull dolandırıcılığından kurbanı olmaktan kaçınmanın en iyi yolu araştırmak yapmaktır. Herhangi bir NFT projesinin arkasındaki ekip hakkında araştırma yapmak ve geliştirici ekibi uzun vadede değerlendirmek son derece etkili bir yöntemdir.
Uzun zaman içerisinde herhangi bir değer ya da aktif bir topluluk oluşturma amacı gütmeden oluşturulan NFT türevleri oldukça fazla olsa da bütün türev projelerde amaç nakit elde etmek değildir. Bazı projeler, topluluk üyelerinin yaratıcılıklarını keşfedebilmek adına eğlenceli bir yol olarak geliştirilebilir. Bu duruma bir örnek göstermek gerekirse hem Noodles hem de Jenkins the Valet, uzun vadede değer oluşturan ve orijinal koleksiyonun geliştiricilerinden destek alan türev projelerdir.
Diğer yandan güçlü bir yol haritasına ve uzun süreli plana sahip olmayan NFT türevleri, potansiyel olarak pazarı çeşitlendirebilir, hatta yeni koleksiyoncular için giriş engellerini minimuma indirebilir.
Çözüm
NFT türevlerinin ortaya çıkışı NFT pazarını çeşitlendirme konusunda etkili olsa da bütün türev projeler eşit şekilde oluşturulmamıştır. Bunlardan bazıları, ilham aldıkları projelere benzemesi amacıyla üretilirken, bazılarıysa orijinal projelere saygı amacıyla üretilmiştir.
