Kripto para dünyasına ilgi duyanların merak ettiği Shardeum nedir? Shardeum doğrusal ölçeklenebilirliği ve yapay zekâ uygulamalarında kullanım alanları bulunan EVM tabanlı katman 1 blok zinciridir. Merkeziyetsizliği ile kullanımda yüksek güvenlik avantajı sunan blok zinciri Ethereum Virtual Machine uyumludur. DApp’i Web 3’e dahil etmeyi planlanan Shardeum, günümüzde milyarlarca kullanıcı sayısına sahiptir.
Shardeum Mimarisi Nasıldır?
EVM tabanlı katman 1 blok zincirleri, kripto para piyasasının önemli araçları olan Bitcoin ve Ethereum gibi blok zincirlerdeki sınırlamalar nedeniyle sık tercih edilmeye başlanır. Kripto paraların çalışma sisteminde farklı mimariler bulunur. Shardeum mimarisi Proof of quorum (PoQ) ve Proof of Stake (PoS) birleşiminden meydana gelen algoritma ile çalışır.
Shardeum’un çalışma algoritmasında yer alan validatör node mekanizması ile stake etme yöntemi, token ağının güvenliğini maksimuma çıkarmayı başarır. Algoritma üzerinde gruplandırma işlemine geçilmeden önce sıra üzerinden yapılan konsensüs, bloklar veya bölüm seviyelerinde değil işlem seviyelerinde gerçekleştirilir.
Diğer katmanlı blok zincirlerdeki blok düzeyinde yapılan işlemlerin yerine işlem düzeyinde yapılan konsensüsler, ağ içerisinde meydana gelen karışıklıkları ortadan kaldırmayı amaçlar. Yapay zekâ uygulamalarında henüz başlangıç seviyesinde olan blok zinciri “Sharding” mimarisini kullanır. Blok zincirine getirilen yenilikler sayesinde ölçeklenebilirlik problemini çözen Layer 1 blok zinciri olarak işlev görür.
Shardeum Nasıl Çalışır?
Sharding mimarisine sahip Shardeum nasıl çalışır? Günümüzde büyük tokenlerin sahip olduğu blok zincirlerin sınırlamaları nedeniyle çeşitli katmanlı blok zincirleri gündeme gelir. Her yıl bir yenisi eklenen blok zincir dünyasını harekete geçiren katman 1 blok zincir, parçalanabilir bir yönetim anlayışı ile çalışır.
Sharding mimarisi ile çalışan blok zincir, parçalanma teknolojisine sahiptir. Blok zincirlerin parçalanması ile ilgili detaylı bir açıklama yapmak gerekirse, büyük bir veri tabanına sahip blok zincirlerin daha ufak veri tablolarına bölünmesi olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla shard olarak tanımlanan parçalama parçalanma teknolojisine sahip olmayan blok zincirler ile kıyaslandığında katman 1 blok zinciri, bir saniyede daha fazla işlem yapabilir.
Katman 1 blok zincirin sahip olduğu sharding mimarisi, bu sektörde duyulan yeni bir kavram olarak tanımlanmayabilir. Daha önce Ethereum ve Zilliqa gibi büyük kripto paraların mimarisinde de sharding platformu kullanılır. Parçalanma teknolojisini aktif hale getirerek saniyede daha fazla işlem yapabilen Shardeum’un aynı zamanda dinamik durum parçalama gibi üstün nitelikli teknolojik avantajları da bulunur.
Shardeum Özellikleri Nelerdir?
Bitcoin gibi büyük blok zincirlerinin fazla sınırlandırılması ve ölçeklenebilirlik özelliklerinin bulunmaması katman 1 blok zincirine olan talebin yoğunluk göstermesine neden olur. Dolayısıyla sharding mimarisi ile küçük veri tablolarına ayrılan ve yapay zekâ uygulamaları ve oyun dünyasına yakından ilgi duyanların merak ettiği Shardeum özellikleri şöyle açıklanabilir:
Doğrusal Ölçeklenebilirlik
Katman 1 blok zinciri içerisinde yer alan her düğüm, talep edildiği sırada işlem hacminin artışını sağlar. Ağ içerisinde bekleme sürecinde doğrulayıcı sisteme yeni bir düğüm eklenerek düğümler ile doğru orantılı bir şekilde işlem (TPS) artışa geçip web 3 ağı meydana getirecektir.
Dinamik Durum Parçalama
Blok zincir sisteminde dinamik durum parçalama, en gelişmiş parçalama teknolojilerinden biri olarak tanımlanabilir. Blok zincir ekosistemine dahil edilen katman 1 blok zinciri, esnek oluşu ile yeniliklere uyum sağlamakta zorlanmaz. Sharding mimarisine sahip blok zinciri, tek bir adres aralığında çok sayıda düğüm kullanmak yerine bir düğüme farklı adres aralıkları tanımlayarak işlemlerin sırayla değil aynı anda gerçekleşmesini sağlar. Katman 1 blok zinciri bu özelliği sayesinde kısa sürede daha fazla işlem gerçekleştirip kullanıcılara daha düşük gaz ücretleri sunar.
Otomatik Ölçeklendirme
Blockchain ağ yükü, işlem sırasında performans hacminden ve güvenlik seviyesinden herhangi bir ödün vermeden talep seviyelerini karşılar. Blockchain ağ yükünün değişen talep seviyelerine uyum sağlaması ise otomatik ölçeklendirme olarak tanımlanır. Otomatik ölçeklendirme özelliği sayesinde Shardeum’un dakikada gerçekleştirdiği işlem ölçülür. Ardından ağ içerisinde gerekli olan düğüm sayısının kaç olması gerektiği belirlenir. Katman 1 blok zincirindeki düğüm sayısının belirlendiği süreç, herhangi bir ek platforma gerek duymadan otomatik bir şekilde gerçekleştirilir.
Düşük Gaz Ücretleri
Katman 1 zekâ ağına sahip olan blok zinciri blok seviyesi üzerinden değil işlem seviyesi üzerinden işlem gerçekleştirir. Dolayısıyla işlem sırasında web 3 ağı eşit bir şekilde paylaştırılır. Böylece Shardeum’un ağı işlemleri düğümler arasında eşit bir şekilde dağıtmaya başlar. İşlemlerin düğümler arasında shard edilmesi, kullanıcılar ve geliştiriciler için zaman içinde düşük gaz ücreti avantajı sunar.
Shardeum Düğüm Çeşitleri
Dinamik parçalama teknolojisine sahip katman 1 blok zincirinin birbirinden farklı üç adet düğüm çeşidi mevcuttur. Shardeum’un ağ içerisinde mevcut olduğu düğüm çeşitleri şöyle sıralanabilir:
Bekleme Düğümleri
Ağ trafiği belirli zamanlarda artıp azalabilir. Çeşitli unsurlara bağlı olarak artışa geçen ağ trafiğinde Shardeum’un ölçeklendirilmesi için bekleme düğümleri yardımcı olabilir.
Doğrulayıcı Düğümler
Ağ içerisinde kaç düğüm olması gerektiğini doğrulayan Shardeum doğrulayıcı düğümler, katılımcıları SHM ile ödüllendirir. Geçmişi saklama özelliği bulunmayan doğrulayıcı düğümler, diğer düğümlere kıyasla oldukça hafiftir.
Arşiv Düğümleri
Arşiv düğümleri, geçmişteki verilerin depolanmasını sağlar. Doğrulayıcı düğümlerden geçerek işlem verilerini boşaltan arşiv düğümleri, ağ içerisindeki geçmiş işlemleri korumak amacıyla özel bir amaç için tercih edilir.
Shardeum Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Sharding mimarisine sahip Shardeum token ve yapay zekâ uygulamalarında gittikçe popüler olmaya başlayan bir blok zincir ağıdır. İşlemlerin atomik bir şekilde ilerlemesini sağlamak için çapraz parça iletişimi ile birlikte kullanılan blok zincir, akıllı sözleşmelerin kodlama sürecini kolaylaştırır.
Bitcoin gibi büyük katmanlı blok zincirleri çeşitli sınırlamalara tabi tutulduğu için, bu ağlar üzerinde işlem gerçekleştirmek kolay olmayabilir. Fakat bu blok zincir ağındaki dinamik durum parçalama teknolojisi sayesinde, kullanıcılar ve geliştiriciler kısa sürede daha fazla işlem gerçekleştirme avantajını elde edebilir.
Yoğun talepler sırasında işlem hacminin artmasını sağlayan otomatik ve doğrusal ölçeklendirme özellikleri, Shardeum avantajları listesinin ilk sıralarında yer alır. İşlem seviyesinde gerçekleşen işlemler sayesinde blok zincir ağının güvenliği yüksek seviyelerdedir. Dolayısıyla güvenlik, yüksek işlem hacmi ve düşük gaz ücretleri gibi avantajların yanı sıra merkeziyetsiz bir çalışma döngüsü, katman 1 blok zincir ağının diğer avantajları arasında yerini almayı başarır.
