Kripto para yatırımları ülke ekonomilerinde ne tür bir karşılık buluyor, sorusunu soranlar, genellikle ülkelerin kripto paraya yaklaşımları üzerinden sonuç edinmeye çalışıyor.
Yazımızda ülkelerin kripto dünyasına bakışından ve kripto para yatırımları ile ilgili ekonomik yansımalardan bahsetmeye çalışacağız…
Kripto Para Yatırımları Gelişimi
2009 yılından başlayarak etkinliği gittikçe artan kripto paralar, özellikle dünyayı etkisine alan salgın ile beraber geniş bir kullanıcı sayısına ulaştı. Dünya Ekonomik Forumu, ekonomisi büyük olan 74 ülkeyi baz alarak yaptığı araştırma sonucunda, Türkiye, nüfusuna oranla en fazla kripto para kullanan ülkeler arasında %16 ile 4. sırada, Avrupa’da ise 1. sırada bulunuyor.
Araştırmanın ulaştığı sonuca göre ilk sırada %33 ile Nijerya, ardından %21 ile Vietnam ve %20 ile Filipinler geliyor. Kripto parayı en az kullanan ülkeler ise %4 ile Danimarka ve Japonya.
En çok bilinen ve yaygın olarak kullanılan kripto para Bitcoin ile son 1 yıl içinde Amerikan doları üzerinden %450’nin üzerinde bir kazanç elde edildi. Türk Lirası üzerinden hesap yapıldığında ise Bitcoin’in yıllık getirisi %600 civarında. Oranların bu şekilde yüksek seyretmeleri, dijital teknolojiyi fazla kullanması ile bilinen genç kuşakların kripto paralara talebini artırıyor.
Ülkeler Kripto Paralara Nasıl Bakıyor?
Kripto ya da dijital varlık kavramlarının kullanılmaya başladığı 2009-2010 yılları arasında bu varlıkların bugünkü konumunu elde edeceği çok tahmin edilmiyordu. Hem bu varlıkların, kullanıcılarına sunduğu olanaklar hem de özellikle son 2 yıldır devam eden dünya salgını, kripto dünyasından olumlu gelişmelere neden oldu.
Ülkeler, ilk başta kripto varlıkları önemsemeyip küçümserken yeni yeni bu gücü kabul etmeye başladı. Bu, o kadar ileri bir dereceye vardı ki bazı ülkeler resmi kripto parasını ilan etti. Bununla ilgili parlamentolarında kripto yasaları ya da düzenlemeleri çıkarıldı.
Kripto varlıkların gücünü kabul edip ona göre strateji belirleyen ülkeler yanında bu varlığa hâlâ şüphe ile bakan ve yasaklamaya giden ülkeler de bulunmaktadır.
Şimdi kripto varlıklar konusunda izledikleri yöntemler ile öne çıkan ülkelerden birkaç örnek vererek konumuzu açıklamayı sürdürelim…
Latin Amerika Ülkeleri
Kripto varlıkları ilgi ile izleyen ülke yönetimleri arasında Latin Amerika ülkeleri başta geliyor. Bu ülkelerin yıllardan bu yana ABD baskısı içinde oluşu ve ekonomilerinin dolarla cezalandırılması, onları kripto varlıkları düşünmeye itmiş olabilir. Peki kripto varlıklar ve kripto para yatırımları konusunda bu ülkelerde nasıl bir seyir gelişti?
El Salvador
En son Bitcoin’i resmi para birimi olarak kabul eden El Salvador’da artık tüm işletmeler Bitcoin ile yapılan ödemeleri kabul etmek zorunda. Hatta ülkede 3 Bitcoin yatırımında bulunan yabancılara oturma izni verileceği kararı alındı.
El Salvador’un Bitcoin’i resmi para birimi olarak kabul etmesinden sonra kripto para yatırımları da bu durumdan etkilendi. Bitcoin’in değeri arttı ve pek çok yeni yatırımcı Bitcoin’e dahil oldu.
Venezuela
Dijital varlıklar ve buna bağlı kripto para yatırımları konusunda etkin ülkelerden biri de Venezuela’dır. Son yıllarda kötü seyreden ülke ekonomisini kripto seçeneği ile aşmaya çalışan Venezuela yönetimi ülkenin resmi kripto parası Petro’yı 2018 yılında oluşturmuş ve ilan etmişti.
Venezuela, ABD baskısını dolarla fazlası ile hisseden ülkelerin başına geliyor. Son yıllarda petrol fiyatlarında yaşanan düşüş ile de birlikte ülkede yaşanan ekonomik sorunları aşmak için kripto seçeneğini gündeminde tutan Venezuela bu konuda adımlar atmaya devam ediyor.
Honduras
Honduras da kripto para yatırımları konusunda öne çıkan ülkelerden biri. Ülkede en son ilk Bitcoin ATM’si başkent Tegucigalpa’da kuruldu. Honduras’ın yanında El Salvador, Kosta Rika, Panama, Kolombiya, Brezilya ve Arjantin’de de Bitcoin ATM’leri etkin durumdadır.
Diğer Ülkeler
Kripto varlıkların yaygınlaşarak kripto para yatırımları üzerinde etkisinin artması ile birlikte ekonomileri iyi seyir göstermeyen ülkelerin yanında ekonomileri iyi durumda olan ülkelerde yeni stratejiler oluşturmaya başladı.
Ekonomik göstergeleri iyi olmayan ülkeler kripto para yatırımları ile bir çıkış yolu bulmaya çalışırken ekonomileri iyi olan ülkeler de kripto varlıklara karşı yasal düzenlemeler ve tedbirler almaya çalışıyor. O ülkelerden biri de ABD’dir.
ABD ve Kripto Para Yatırımları
ABD, dünya ekonomilerini etkileyecek bir merkez bankasına sahip bulunduğu için kripto para yatırımları konusunda en fazla ismi geçen ülkelerden biri.
Bunun nedeni ABD’nin dolar tahtının, kripto paralar ve kripto para yatırımları ile sallanması ihtimalinden kaynaklanıyor. ABD para yetkililerinden yapılan açıklamalarda başta Bitcoin olmak üzere tüm kripto varlıklara şüpheli bir bakış söz konusu. Ancak ABD’de bu kripto para yatırımları konusunda herhangi bir yasal engel bulunmuyor.
ABD’de son atılan kripto para adımı ise kripto paraların suç amaçlı kullanılmasının önüne geçmek için Ulusal Kriptopara Uygulama Timi kurulması yönünde oldu.
Kazakistan
Kripto para yatırımları konusunda Latin Amerika ülkeleri önde gelirken diğer ülkelerin de Ar-Ge çalışmaları yaptığı biliniyor. O ülkelerden biri de Kazakistan’dır.
Kazakistan hükümeti ABD, Rusya, Çin, İsveç ve Güney Kore gibi ülkelerin kripto para madenciliğinde yaptığı çalışmaları ve ekonomilerine olan katkısını dikkate alarak kripto para yatırımları konusunda ciddi adımlar atacağı sinyallerini verdi.
Kazakistan Hükümeti, uluslararası uzmanlardan oluşan bir ekip ile kripto varlık ve kripto madencilik araştırma çalışmalarında bulundu. Yapılan açıklamalarda Kazakistan Hükümeti bu alanda 3 yıl içinde 738 milyon dolarlık yatırım almayı planlıyor.
Kazakistan’da elektrik enerji maliyetinin düşük olması, ülkenin kripto para madenciliğinde öne çıkmasını sağlıyor. Bu özellik, kripto para madenciliğinin %65’inin yapıldığı Çin’de geçerlidir. Kazakistan’da kripto para madenciliği imkanının olmasının yanında hükümet tarafından teşvik edilmesi ise öne çıkmaktadır.
