Türkçe de Teknik Doküman anlamına gelen White Paper, bir proje ekibi tarafından geliştirilen ürünün amacını, neleri kapsadığını, ne gibi yenilikler sunacağını, teknik özelliklerini, felsefesini ve bu gibi çeşitli konuların yazılıp yayımlandığı bir dokümandır. Bu doküman, içeriği ve amacıyla alakalı olarak söz konusu pazarlama iletişiminden farklı olarak daha akademik ve teknik bir dile sahiptir.
Kripto paralarla alakalı olarak yazılan White Paper’ın amacı:
- Kripto paranın çıkış noktası,
- Geliştirilen projenin amacı,
- Gerçekleştirilen transferlerin doğrulanmasında kullanılan konsensüs mekanizması,
- Kripto para üretimi ve dağılımı gibi konularda bilgi verilmesidir.
Tüm bu konuları içeren White Paper, proje ve teknoloji ekiplerinin, yatırımcıların, işlemlerin doğrulanmasına yardımcı olan kripto para madencileri ile kullanıcıların bilgi sahibi olmasını sağlar.
White Paper (Teknik Doküman) Düzeni Nasıl Olmalıdır?
White Paper ile alakalı merak edilen pek çok konu bulunurken, bunlardan biri de nasıl yazıldığı ve düzeninin nasıl olması gerektiğidir. Teknik Doküman yazımı yalnızca kripto paralara mahsus değildir. Diğer yandan kripto piyasalarında bu teknik dokümantasyonun öncüsü 31 Ekim 2008 tarihinde Satoshi Nakamoto tarafından yazılan Bitcoin White Paper’dır. Bitcoin sonrasında geliştirilen her bir kripto para birimi için bir teknik dokuman hazırlanmış ve projenin resmi internet sitesinde yayımlanmıştır.
Teknik dokuman hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunur:
- White Paper’ın Başlığı
Diğer pek çok belgede olduğu üzere teknik dokumana konu olan kripto para biriminin adı ve kısa kodunu içeren bir başlık atılması faydalı olacaktır.
- Feragatname Metni
Kripto projesine yönelik yapılması gereken yasal açıklama ya da uyarılar bu kısımda yer alabilir. Kripto para birimlerinden bazılarının ilgili yasalar gereği bazı ülkelerde kullanımı yasaktır. Ayrıca yatırım tavsiyesi verilmesinin de yasak olması nedeniyle kripto para birimine yatırım yapan kişilerin yüzde 100 kar etmesinin mümkün olmadığı konusunda yasal uyarılarda bulunulmalıdır.
- Projenin Amacı
Geliştirilen herhangi bir proje alanında ilk ve tek olma özelliği taşıyabilir. Bunun aksına benzer bir projeye farklı özellikler kazandıracak bir proje niteliği de taşıyabilir. Hazırlanması aşamasında kripto projesinin çıkışını sağlayan detaylar, işlem göreceği borsalar, yer alacağı pazarlar ve bu pazarlarda projenin vaat ettiklerine dair eksikliklere de yer verilmelidir.
- Projenin Problem Çözüm Metodu
Bu kısmında hesaplamalar, teknik ayrıntılar ve kodlara yer verilebilir. Ayrıca projenin amacında ifade edilen değer tavsiyesinin uygulama yöntemi de yine bu kısımda yer almalıdır.
- Kripto Para Biriminin Arz ve Kuralları
Piyasalardaki birçok kripto para Bitcoin’de olduğu gibi sınırlı sayıda üretilmektedir. Bazıları da bir takım kurallara bağlı olarak sınırsız olarak dolaşımdadır. Bu gibi durumlarda arzla alakalı tüm detayları ayrı bir başlık altında toparlanması gerekir.
- Proje Ekibi
Kripto borsasında pek çok kullanıcı ve yatırımcı, tercih ettikleri ya da edecekleri kripto para projesinin nasıl bir ekip tarafından geliştirilip yürütüldüğünü merak eder. Genellikle proje ekibini ve kişileri araştırmayı tercih eden yatırımcı ve kullanıcılar, ayrıca şirketin daha eski projeleri hakkında da bazı araştırmalarda bulunabilir. Dolayısıyla White Paper yazarken bu gibi detaylardan bahsetmek de faydalı olacaktır.
- Yol Haritası
Kripto projesinin piyasalara sunulmasının ardından kısa, orta ve uzun vadede nasıl bir yol izleneceği projenin gücünü ortaya koyacaktır. Dolayısıyla projeyle çizilen yol haritasının genel hatlarıyla yer alması da önemli bir detaydır.
Kripto Varlıklarda White Paper
Kripto varlıklar açısından önemi son derece büyüktür. Piyasada bulunan her bir ICO yani İlk Para Teklifi, başarılı bir projeye imza atabilmek adına gereksinim duyar. Bu açıdan bakıldığında, kripto varlık projesinin çözümlemek istediği problemi, çözüm yollarını, varlıkların detaylı olarak tanıtımını, tasarımını ve kullanıcısıyla nasıl bir etkileşim oluşturabileceğini özetleyen bir dokuman olarak değerlendirilir.
Bir yandan kripto para projesinin teknik altyapısı hakkında bilgi verilirken diğer yandan da yatırımcıların kripto varlık hakkında detaylı bilgiye ulaşması sağlanır. Üstelik projeye yönelik ilk kaynak olduğundan matematiksel hesaplamalardan ilgili grafiklere varana kadar pek çok farklı bilgiyi içerir. Kripto varlıklarda White Paper herkesin ulaşabileceği şekilde şeffaflıkla yazılır.
Bitcoin White Paper (Teknik Doküman) Hakkında
Bitcoin White Paper’ın ilk ortaya çıktığı kripto varlık olarak bilinir. 31 Ekim 2008 tarihinde yatırımcı ve kullanıcılara sunulan Bitcoin White Paper’ı, Satoshi Nakamoto kullanıcı adıyla “Kriptografı Yazışma Grubu”nda yayımlandı. “Bitcoin Eşler Arası Nakit Sistemi” başlığı ile yayımlanan bu teknik belge, Bitcoin’le alakalı çeşitli bilgilerden bahseder. Örneğin;
- Bitcoin blok zinciri projesinin çıkış noktası,
- Problemlerin çözüm noktasına nasıl ulaştırılabileceği,
- Problemin çözümünü oluşturan sisteme dair hesaplama ve çıktıları,
- Dokuman hazırlanılırken hangi kaynaklardan faydalanıldığı gibi bilgilere Bitcoin White Paper’ında yer verilir.
Satoshi Nakamoto tarafından önerilen bu kripto para sisteminin ayrıca ilgi çekici detaylara da yer verildi. Üstelik bu dokumanda başlık haricindeki herhangi bir yerde “Bitcoin” kelimesine yer verilmemesi de ayrıca dikkat çeken bir konu oldu.
